10/03/2022 | Blog
Diskler, omurga boyunca her bir omur gövdesini birbirinden ayıran fibrokartilajdan oluşan şok emici halkalardır. Diskler, çekirdek adı verilen merkezi bir bölümü de içine alan birkaç farklı katmandan oluşur. Her katman, merkeze (çekirdek) daha fazla koruma sağlayan halkalardan oluşur.
Çekirdek, yani ana merkez omurgaya binen yükü azaltmak ve yükün eşit bir şekilde dağılımını sağlamakla görevlidir, aynı zamanda omurların birbiri üzerinde kayma hareketini de sağlayarak omurganın doğal hareketlerini (öne eğilme , arkaya dönme , yana eğilme ) ortaya koymasına yardımcı olur. Çekirdeği çevreleyen ve onu koruyan halkalar travma ,yaşlılık , kötü kullanım, aşırı hareketsizlik gibi bir çok sebepten ötürü yaralanabilir , bu yaralanma sonucunda çekirdeği koruyan duvar yıpranır ve zayıflar. Çekirdek akışkan özelliği sebebiyle yıpranmış ve zayıflamış duvar tarafına doğru hareket edip dışarı taşma gösterebilir. Bu olaya disk hernisi yada halk arasında fıtık denir.
Disk hernisi yada fıtık , omurgadan çıktığı yerde sinire baskı yapabilir veya siniri tahriş edebilir. Bu sinir sıkışması bel ağrısına , boyun ağrısına, sırt ağrısına, spazmlara, kramplara, uyuşmaya, karıncalanmaya , iğne batması tarzı ağrılara veya bacaklarınızda ağrıya neden olabilir.
Yaşadığımız disk problemleri, disk dejenerasyonu adı verilen, yaşlanmaya bağlı olarak kademeli bir şekilde ilerleyen aşınma ve yıpranmanın sonucudur. Yaşlandıkça, disklerimiz su içeriğinin bir kısmını kaybeder. Bu durum disklerimizi daha az esnek hale getirir ve küçük bir zorlama veya bükülmeyle bile yırtılmaya daha yatkın hale getirir. Çoğumuz fıtığa bağlı yaşadığı ağrının kesin nedenini tam olarak belirleyemez, bazen ağır nesneleri kaldırmak için bacak ve uyluk kaslarımız yerine sırt kaslarımızı kullanmak zorunda kalırız, kaldırma sırasında öne eğilme ve dönme gibi hareketler yaptığımızda bacak ve uyluk kaslarımızı yeterince kullanmadığımız için tüm yük omurgaya biner ve bu durum diskte zorlanmaya sebep olur ve sonuç olarak o bölgede diskte bir taşma fıtıklaşma görülebilir. Nadiren de olsa düşme veya omurgaya alınan darbeler gibi travmatik olaylarda diskle ilgili sorunlara neden olabilir.
Fıtık veya disk problemi yaşama riskini arttıran faktörler:
Aşırı vücut ağırlığı, belinizdeki diskler üzerinde ekstra strese neden olur.
Bel,boyun veya sırt ağrınız aşağıdaki nedenlerle şiddetlendiğinde bir disk yaralanmasından şüphelenilir:
Fizyoterapistiniz, kayropraktik uzmanınız veya doktorunuz , yaralanma öykünüze ve semptomlarınızın genel durumuna dayanarak bir fıtıktan şüphelenebilir. Klinisyeniniz bir disk yaralanmasını veya fıtık oluşumunu doğrulamak için klinik testler yapar ve herhangi bir sinir sıkışması belirtisi olup olmadığını tespit eder. Bel- boyun fıtığınızın boyutunu doğrulamak için en doğru tanı testleri MRI ve CT taramalarıdır.
MRI ve CT taramaları fıtığınızın durumu hakkında bilgi verir fakat burada en önemli nokta görüntüleme bulgularınızın klinik semptomlarınızla uyumlu olması gerekmektedir. X-ışınları ( Rontgen ) fıtık hakkında bilgi vermez. Bununla birlikte, X ışınları, dejeneratif disk hastalığı veya disk daralması gibi kronik disk hasarı hakkında bilgi verir.
Çoğu küçük ve orta derecede fıtıklar , ameliyata gerek kalmadan konservatif (Kayropraktik , Fizyoterapi ve Rehabilitasyon) tedavilerle tedavi edilebilir. Diski koruyan ve onu çevreleyen halkaları oluşturan liflerin yırtılması sonucu ortaya çıkan problemin iyileşmesine ve fıtık oluşumu kaynaklı problemlerin çözümüne destek olmak için gereken tedavi, fıtıklaşmış disk sıvısının sağlıklı hale dönmesini ve diskin merkezde stabil kalmasını hedeflemektedir. Bu tedaviler yırtık liflerin birbirine kenetlenmesine ve halka yapısının mümkün olduğunca stabil kalmasına yardımcı olur.
Fizyoterapistiniz yada kayropraktik uzmanınız size iyileşmeniz için en iyi egzersizleri önerecek , omurganızı yeniden dengeli ve düzenli hareket edebilir hale getirecek gerekli mobilizasyonları-manipülasyonları-adjustmentları uygulayacak , kinezyolojik bantlama teknikleriyle omurganıza destek olacaktır. Son olarak iyileşmeniz için zararlı olabilecek, kaçınmanız gereken duruşları ve pozisyonları da size açıklayacaklardır.
Tüm bu kayropraktik , fizyoterapi ve rehabilitasyon tedavi teknikleri ile bedenin kendi kendini iyileştirme mekanizmalarını harekete geçirerek disk sıvısının kalmasını istediğimiz merkezi konumda tutarak uzun vadeli mükemmel bir çözümün ilk adımı atılmış olacaktır. Lütfen oluşan bu hasarlı yara dokusunun iyileşmesinin en az altı hafta süreceğini unutmayın, bu nedenle kötü duruşlardan , kötü kullanımdan ne kadar uzun süre kaçınırsanız sizin için o kadar iyi olacaktır.
His kaybı , duyu kaybı gibi durumlarda önceliğiniz olmalı. Hafif derece disk hernileri yada fıtık başlangıçları, el ve ayaklarınızla dokunduğunuz şeyleri hissetme yeteneğinizi azaltabilir, uyuşma-karıncalanma veya iğne batması tarzı ağrılar yaşayabilirsiniz. Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, kesinlikle profesyonel yardım almalısınız.
Siyatik ağrıları gibi bacağa yansıyan ağrılar ,veya kollarda oluşan brakiyalji gibi uzuv ağrıları bel-boyun fıtığı kaynaklı olabilir. Bu gibi durumlarda profesyonel yardım almalısınız.
Yalnızca ve yalnızca omurganız üzerinde ağrı hissediyorsanız bu hafif derecede fıtıklaşmış disk kaynaklı olabilir. Kayropraktik yada probleminize uygun egzersiz tedavileri ile hızlı bir iyileşme süreci yaşamanız olası. Bu tarz ağrılarından rahatsız olan çoğu kişi profesyonel yardım talep etmektedir.
Fıtık kaynaklı şiddetli bir sinir sıkışması bağırsaklarınızı, mesanenizi etkileyebilir idrar kaçırma gibi durumlara sebep olabilir , kol ve bacak kaslarınızda güç kaybı yaratabilir (Hastalar genellikle bir bardak dahi tutamadıklarından ,ellerine aldıkları cisimleri düşürdüklerinden yada ayaklarını sürüyerek yürüdüklerinden bahsederler.) Mesane ve bağırsak fonksiyonlarınız bozulabilir. Bu gibi durumlar cerrahi gerektirebilecek durumlardır.
Belinizden bacaklarınıza yada boynunuzdan kollarınıza yayılan ağrılar Kayropraktik yada Fizyoterapi ve Rehabilitasyon gibi konservatif tedavilerle geçmediği takdirde bazen ameliyat gerektirebilir. Bu durumlar genellikle istisnai seyreder.
Altı aydan uzun süredir devam eden semptomlar, omurga tedavisinde uzmanlaşmış bir cerrahın dikkatini gerektirebilir. Lütfen unutmayın, bağırsak veya mesane disfonksiyonu veya aşırı kas zayıflığı gibi ciddi semptomlarınız varsa acil ameliyat gerektirebilir. Lütfen doğrudan acil servise gidin.
Aksi takdirde, profesyonel görüşleri için lütfen fizyoterapistinize , Kayropraktik uzmanınıza veya doktorunuza danışın.
Profesyonel tedavi aramasanız bile, bedeniniz doğal olarak fıtıklaşmış diskinizi iyileştirmeye çalışacaktır. Profesyonel omurga bakımı iyileşmenizi hızlandırabilirken, küçük fıtıkların çoğu doğal olarak iyileşir ve tedavi gerektirmeyebilir. Bununla birlikte, fıtıklaşmış bir diskten muzdarip hastalar genellikle ağrının daha hızlı giderilmesini talep etmektedirler. Bu durumlarda, lütfen güvenilir omurga konusunda uzmanlaşmış bir profesyonel tavsiyesine başvurun.
Ne yazık ki çoğu fıtıklaşmış disk genellikle hızlı bir düzelme eğilimi göstermez. Fıtıklaşmış disklerin iyileşmesi en az altı hafta hatta bazen daha uzun sürebilir. Bu süre zarfı içerisinde bu diskler zayıf ve savunmasız kalacaklardır.
Tüm bunlara rağmen iyi haber şu ki çoğu fıtık bu süre boyunca ağrılı olmayabilir ancak içlerinden bazıları kötü durumda seyreden fıtıklar olabilir. Bu nedenle fıtık kaynaklı ağrılarınızın teşhis edilip buna göre tedavi edilmesi her zaman önemlidir, Yaşadığınız bu tarz ağrılarınızın çoğu profesyonel destek almadığınız takdirde kısa süre içerisinde tekrarlama olasılığı yüksek problemlerdir.
